De arts en de sjamaan

Ik heb ergens anders geschreven dat deze 'brieven aan God', eigenlijk berichten zijn aan mijn medemensen. Misschien komt het ooit zover dat ik een echte brief aan God kan schrijven.

Nu verder: kent u het verhaal van HPB over de arts en de sjamaan? Nee, nou luister dan. Ik hoop dat ik de strekking goed weergeef, want het is al zo lang geleden.

Er was ooit ergens in Rusland of in Siberië?.... Ja ik denk in Siberië, een (deftige) Russische arts die erg van zichzelf overtuigd was en dat ook niet onder stoelen of banken stak. Waarom zou je ook, wanneer je een dokter bent. Je hebt je de pleuris gestudeerd en staat er om bekend (wanneer je jouw werk tenminste goed verricht) dat je de mensen écht van hun pijn en kwalen kunt verlossen, dan wel er iets tegen doen kunt. Dat is niet niks zeiden de Belgen heel lang geleden al, en zoiets moet dan ook op waarde geschat worden.

Deze deftige en zelfingenomen heelmeester ( want aan deze beschrijving voldeed de man helemaal. Of HPB deze weergave nu volgt weet ik niet; ik voor mij vind dat het verhaal zo moet lopen. Dus alléé...) werd op gegeven moment aangesproken door een nederige dorpsbewoner {toen ter tijd waren bijna alle dorpsbewoners nederig ( een kwaliteit die tegenwoordig erg weinig voorkomt), want ze waren veelal onderhorig aan staat of adel en die leerden je wel hoe je nederig moest zijn. Dat leren de Russen nu nog aan veel andere mensen; vooral Amerikanen en terroristen }.

De dorpsbewoner kwam helemaal uit een ijzige streek van Siberië en vertelde de arts dat de sjamaan van de nederzetting op sterven lag. Er was nergens anders een dokter of heel - meester uit te halen. De arme man had een hele dag en nacht doorgereden, gebruikmakende van de gemeenschappelijke troika van de vlek { weet u nog: 'troika hier...troika daar... moeder staat de koffie klaar?' ...of was 't nu: 'moeder zit vol paardenhaar?'..}.

De deftige geneeskundige had niet veel op met de armzalige verschijning die hier voor hem pleitte ten behoeve van een wegkwijnende ziel en liet dat ook onverbloemd merken. Hij vertelde de sloeber dat hij moest gaan wieberen, want een arts heeft wel wat anders te doen in Syberië dan een hele dag en nacht door de taiga te jagen in een troika met op de achter - grond het melodieuze geneuzel van een drs. P... Stel je voor zeg!

Zo gezegd zo gedaan. De sloeber vertrekt weer naar de vlek en onze arts gaat verder met zijn bezigheden.. totdat op een goede dag de horige weer verschijnt in zijn schamele troika (zonder drs. P.) en de dokter schuchter onder ogen komt met de mededeling of hij toch niet mee wil gaan, want de plaat - selijke sjamaan sterft niet. Hij kan niet sterven mompelt de arme kerel, want hij heeft nog geen opvolger. Hoezo geen opvolger vraagt de arts die zijn ergernis verdrongen ziet door een opkomende nieuwsgierigheid? Nou, krijgt hij op z'n Russisch ten antwoord, het zit zo: een sjamaan kan pas gaan (dat rijmt) wanneer hij hét woord heeft doorgegeven aan zijn opvolger. Dan kan hij pas sterven.

Hier maken we even een cesuur. Van de Orphische orakelen en de oude inwijdingsrituelen weten we dat de aspirant ingewijde een bepaalde 'route' tijdens de inwijding diende af te leggen. Wist hij (of misschien zelfs ook zij ) de beproevingen te doorstaan, dan kwam de 'leerling' op gegeven moment in contact met een hoger ingewijde of zelfs hiërophant. Wilde deze nu al zijn kennis en geestelijke vaardigheden overdragen aan een ander persoon, dan fluisterde de hiërophant een bepaald woord in het oor van de ander en meestal liet de fluisteraar dan ook meteen het leven. Zo staat het opgetekend bij HPB.

De arts vond deze redenering natuurlijk volslagen verwerpelijk en getuigde voor hem van de idioterie waaraan deze onderontwikkelden voortdurend waren blootgesteld. Toch won op een of andere manier zijn betere ik het van de overigens voortdurend aanwezige blaaskaak en met tegenzin vertrok hij samen met de viezige sloeber in de troika. Gelukkig was toen ter tijd het neuzelende gezang van drs. P. nog niet door- gedrongen tot in het diepe Syberië en kon de arts na een vermoeiende rit zonder enige psychische schade in het kleurloze gat van de stervende sjamaan arriveren.

De dokter begaf zich naar de armzalige hut van de sjamaan en daar trof hij inderdaad een stervende man aan, die hem bij voortduring aan zijn revers trok en zei dat hij niet kon sterven zonder opvolger. Er was in het hele gat geen opvolger voor die stervende medicijnman te vinden. waar ze ook gekeken hadden... geen geschikte kandidaat te vinden... Het drong al spoedig tot de geneesheer door dat deze man op zijn sterfbed lag en dat hij naast enige aspirientjes geen soelaas kon bieden. Het geleuter over een opvolger hing de geleerde heer snel de keel uit en na een korte groet verliet hij weer de nederzetting voor een gruwelijk lange rit van een dag en een nacht naar huis. Stel je dat nu eens voor: een dag en een nacht in een troika. Dan wordt je toch ook chagrijnig.

Thuis aangekomen en nog niet helemaal hersteld van de 'troika jet-lag', stond de armoedzaaier van het gehucht weer voor zijn neus met de opmerking dat de dokter nu echt moest komen, want dan zou de sjamaan weten te sterven. De geneesheer had hier toch beter op zijn tellen moeten passen, want wanneer je de woorden goed leest, hoor je toch een eng addertje onder het gras kruipen. Nadat de cholerische medicus al zijn woede over het zielige hoopje mens voor hem had uitgestort, greep hij zijn dokterstas met paracetamol en pleisters en onder het mompelen van een hier niet na te zeggen Russische onheilswens toog hij vol wanhoop weer naar het dorp.

Daar aangekomen stapte de arts de hut binnen van de stervende sjamaan, maar voordat hij ook maar zijn mond open had kunnen doen, trok de uitgeteerde medicijnman hem wederom aan de revers en bracht zijn ziekelijke mond naar het oor van de geneesheer. Voordat deze van de schrik had kunnen bekomen fluisterde de sjamaan het woord en blies vervolgens zijn laatste adem uit. De arts schrok zich wezen - loos...Even leek het alsof hij in deze enge ruimte van de stervende man bevroren was in tijd.. De seconden duurden een eeuwigheid.. maar toen schreeuwde de arme dokter het uit van ellende en pijn. Waanzin tekende zijn ogen en als een bezetene rende hij de hut uit... dwars door de nederzetting en recht de taiga in... Niemand heeft hem ooit weergezien..

Eng hé? Dat einde heb ik erbij verzonnen, want dat vond ik wel een passende finish voor dit verhaal. Het gaat er om dat de arts niet het bewustzijn had om het woord te ontvangen uit de mond van de sjamaan. De dorpsbewoners hadden ook niemand gevonden die de medicijnman kon vervangen en daarom had de stervende zich kort en goed aan de niets vermoedende arts vergrepen en hem het woord in de oren gefluisterd met alle gevolgen van dien. Zo kon hij sterven maar liet de ongelukkige aan waanzin ten onder gaan.

Tja.. een lang verhaal voor een kort einde; niet?